Tι προβλέπει ο ΑΚ για την αποποίηση της κληρονομιάς
Άρθρο 1847. Αποποίηση: Ο κληρονόμος μπορεί να αποποιηθεί την κληρονομία μέσα σε προθεσμία τεσσάρων μηνών που αρχίζει από τότε που έμαθε την επαγωγή και τον λόγο της. Στην επαγωγή από διαθήκη η προθεσμία δεν αρχίζει πριν από τη δημοσίευση της διαθήκης. Αν ο κληρονόμος είχε την τελευταία κατοικία του στο εξωτερικό ή αν ο κληρονόμος έμαθε την επαγωγή όταν διέμενε στο εξωτερικό η προθεσμία είναι ενός έτους. Η προθεσμία αναστέλλεται από τους ίδιους λόγους που αναστέλλεται και η παραγραφή.
Άρθρο 1848. Δήλωση αποποίησης: Η αποποίηση γίνεται με δήλωση στον γραμματέα του δικαστηρίου της κληρονομίας. Για αποποίηση που γίνεται με αντιπρόσωπο απαιτείται ειδική πληρεξουσιότητα με συμβολαιογραφικό έγγραφο. Το δημόσιο δεν μπορεί να αποποιηθεί την κληρονομία που του έχει επαχθεί εξ’ αδιαθέτου.
Άρθρο 1849. Η αποποίηση είναι άκυρη αν ο κληρονόμος έχει ρητά ή σιωπηρά δηλώσει ότι αποδέχεται την κληρονομία. Από τη σύνταξη απογραφής της κληρονομίας και μόνο δεν συνάγεται τέτοια δήλωση.
Άρθρο 1850. Η αποποίηση είναι άκυρη, αν γίνει μετά την πάροδο της προθεσμίας για αποποίηση. Αν περάσει η προθεσμία, η κληρονομία θεωρείται ότι έχει γίνει αποδεκτή.
Άρθρο 1851. Αποποίηση χωρίς επαγωγή: Η αποδοχή ή η αποποίηση της κληρονομίας είναι άκυρη, αν έγινε πριν από την επαγωγή ή από πλάνη ως προς τον λόγο της επαγωγής. Επίσης είναι άκυρη, αν έγινε υπό αίρεση ή προθεσμία ή για μέρος της κληρονομίας.
Άρθρο 1852. Αποποίηση και αποδοχή από άλλον λόγο: Εκείνος που αποποιήθηκε την κληρονομία που του έχει επαχθεί από διαθήκη μπορεί να την αποδεχθεί, αν ύστερα του επαχθεί εξ’ αδιαθέτου.
Άρθρο 1853. Περισσότερες μερίδες: Αν ο κληρονόμος καλείται σε περισσότερες μερίδες από τον ίδιο ή από διάφορους λόγους, μπορεί να αποδεχθεί ή να αποποιηθεί κάθε μία από αυτές χωριστά, εκτός αν ο διαθέτης διέταξε διαφορετικά.
Άρθρο 1854: Οι κληρονόμοι του κληρονόμου: Το δικαίωμα για αποποίηση της κληρονομίας μεταβαίνει στους κληρονόμους του κληρονόμου.
Η αποποίηση της κληρονομιάς από ενήλικο
Η αποποίηση της κληρονομίας επιλέγεται από τους κληρονόμους του αποβιώσαντος, αν τα χρέη του και οι υποχρεώσεις της κληρονομίας είναι μεγαλύτερες από το ενεργητικό αυτής.
Πρόκειται για τη δήλωση του προσωρινού κληρονόμου ότι δεν δέχεται την κληρονομία, ότι δηλαδή δεν επιθυμεί να γίνει οριστικός κληρονόμος. Η δήλωση γίνεται στη γραμματεία του Ειρηνοδικείου στην περιφέρεια του οποίου είχε την κατοικία του ή τη διαμονή του ο κληρονομούμενος κατά τον χρόνο του θανάτου του, εντός τεσσάρων μηνών από τότε που ο κληρονόμος έλαβε γνώση της επαγωγής (ότι δηλαδή κατέστη προσωρινός κληρονόμος) και του λόγου της κληρονομίας. Σε περίπτωση που ο κληρονομούμενος είχε την τελευταία του κατοικία στην αλλοδαπή ή που ο κληρονόμος έμαθε την επαγωγή όταν έμενε στην αλλοδαπή, η προθεσμία αυτή ανέρχεται στο ένα έτος.
Αποποίηση κληρονομίας δεν επιτρέπεται για μέρος της περιουσίας, αλλά αφορά στο σύνολο αυτής.
Απαραίτητα έγγραφα για αποποίηση κληρονομιάς ενηλίκου
Για την αποποίηση κληρονομίας από ενήλικο απαιτείται κατάθεση αίτησης αποποίησης από τον ενήλικα κληρονόμο απευθυνόμενη στον γραμματέα του Ειρηνοδικείου, στην περιφέρεια του οποίου είχε την κατοικία του ο κληρονομούμενος κατά τον χρόνο του θανάτου του, ενώ για την ολοκλήρωση της διαδικασίας απαιτούνται τα κάτωθι έγγραφα:
Ληξιαρχική πράξη θανάτου κληρονομούμενου
Πιστοποιητικό περί δημοσίευσης ή μη της διαθήκης κληρονομούμενου
Πιστοποιητικό εγγύτερων συγγενών του κληρονομούμενου
Πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης
Δημοσιευθείσα διαθήκη (εφόσον υπάρχει)
Φωτοτυπία ταυτότητας
Στην περίπτωση που η διαδικασία διενεργηθεί από δικηγόρο, ειδικό συμβολαιογραφικό πληρεξούσιο
Η αποποίηση της κληρονομιάς από ανήλικο
Η διαδικασία αποποίησης κληρονομίας ανηλίκου τέκνου γίνεται από τους γονείς αυτού με ειδική άδεια προς τούτο με την έκδοση δικαστικής απόφασης. Η αίτηση για την έκδοση της απόφασης κατατίθεται στη γραμματεία του κατά τόπο αρμοδίου Ειρηνοδικείου, στην περιφέρεια του οποίου κατοικεί ο ανήλικος. Ο ανήλικος που τελεί υπό γονική μέριμνα έχει κατοικία την κατοικία των γονέων του ή του γονέα που ασκεί μόνος του τη γονική μέριμνα.
Η αποποίηση της κληρονομίας για τους ανηλίκους γίνεται εντός της ίδιας προθεσμίας του άρθρου 1847 του Αστικού Κώδικα, η οποία ορίζει ότι η προθεσμία αυτή κατά κανόνα είναι τετράμηνη, με εξαίρεση δύο περιπτώσεις, στις οποίες η προθεσμία είναι ενός έτους και ειδικότερα: α) αν ο κληρονομούμενος είχε την τελευταία κατοικία του στο εξωτερικό ή β) αν ο κληρονόμος έμαθε την επαγωγή (δηλαδή έμαθε ότι είναι κληρονόμος) όταν διέμενε στο εξωτερικό.
Σύμφωνα με τη διάταξη της παραγράφου 1 του άρθρου 1847 του Αστικού Κώδικα, η προθεσμία αποποίησης κληρονομίας αρχίζει από τότε που ο κληρονόμος έμαθε την επαγωγή και τον λόγο της, ενώ σε επαγωγή από διαθήκη (αν δηλαδή ο κληρονόμος κληρονομεί δυνάμει διαθήκης) η προθεσμία αρχίζει μετά τη δημοσίευση της διαθήκης.
Εάν η κληρονομία επάγεται σε πρόσωπο ανίκανο για δικαιοπραξία, η γνώση της επαγωγής και του λόγου της ελέγχεται στο πρόσωπο του νομίμου αντιπροσώπου.
Ειδικότερα, σε περίπτωση ανηλίκου που τελεί υπό γονική μέριμνα, το στοιχείο της γνώσης, προκειμένου να αρχίσει να τρέχει η αποκλειστική προθεσμία της τετράμηνης προθεσμίας της αποποίησης, κρίνεται από τη γνώση των γονέων αυτού περί της επαγωγής σε αυτό της κληρονομίας.
Αποποίηση κληρονομίας μετά την παρέλευση της τετράμηνης προθεσμίας είναι άκυρη.
Απαραίτητα έγγραφα για αποποίηση κληρονομιάς ανηλίκου
Από την κατάθεση στο δικαστήριο της αίτησης για παροχή άδειας αποποίησης για λογαριασμό του ανήλικου τέκνου μέχρι και την έκδοση οριστικής απόφασης επί της αίτησης αυτής, η τετράμηνη προθεσμία για την αποποίηση αναστέλλεται.
Κατά τη συζήτηση της αίτησης προσκομίζονται στο δικαστήριο έγγραφα, τα οποία αποδεικνύουν τους λόγους της αποποίησης, δηλαδή έγγραφα που αποδεικνύουν τα υπερβολικά χρέη του κληρονομούμενου προς τρίτους εν σχέσει με το ενεργητικό της περιουσίας του.
Μετά την έκδοση της δικαστικής απόφασης, για την αποποίηση του ανηλίκου, πρέπει να προσκομισθούν:
Ληξιαρχική πράξη θανάτου κληρονομούμενου
Πιστοποιητικό περί δημοσίευσης ή μη της διαθήκης κληρονομούμενου
Πιστοποιητικό εγγύτερων συγγενών του κληρονομούμενου
Πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης
Δημοσιευθείσα διαθήκη (εάν υπάρχει)
Αποποίηση των γονέων του ανηλίκου, εάν αυτή έχει προηγηθεί
Αίτηση αποποίησης απευθυνόμενη στον γραμματέα του Ειρηνοδικείου της κατοικίας του ανηλίκου
Φωτοτυπία της ταυτότητας του ανηλίκου και των γονέων του
Ειδικό συμβολαιογραφικό πληρεξούσιο, εφόσον η διαδικασία διενεργηθεί από δικηγόρο για την υποβολή στη γραμματεία του αρμόδιου Δικαστηρίου της αίτησης αποποίησης
