Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας είναι τίτλος προστασίας με ισχύ 20 χρόνων που χορηγείται στον δικαιούχο για επινοήματα νέα, με εφευρετική δραστηριότητα και επιδεκτική βιομηχανικής εφαρμογής. Μια εφεύρεση κρίνεται νέα αν δεν ανήκει στη στάθμη της τεχνικής και εμπεριέχει εφευρετική δραστηριότητα – αν δηλαδή, κατά την κρίση ειδικού, δεν προκύπτει με προφανή τρόπο από την υπάρχουσα στάθμη της τεχνικής. Επιδεκτική βιομηχανικής εφαρμογής είναι εφόσον μπορεί να παραχθεί και να χρησιμοποιηθεί σε οποιοδήποτε τομέα παραγωγικής δραστηριότητας. Η διαδικασία χορήγησης περιλαμβάνει:
- Την κατάθεση της αίτησης
- Προθεσμία 4 μηνών για τυχόν διορθώσεις ή συμπλήρωση ελλείψεων
- Έλεγχος για το νέο και την εφευρετική δραστηριότητα, σύνταξη έκθεσης έρευνας ή έκθεσης έρευνας με αιτιολογημένη γνώμη
- Προθεσμία 3 μηνών για παρατηρήσεις του καταθέτη στην έκθεση έρευνας
- Σύνταξη τελικής έκθεσης έρευνας ή τελικής έκθεσης έρευνας με αιτιολογημένη γνώμη
- Έκδοση ΔΕ
Στη χώρα μας ο αρμόδιος φοράς για την απονομή τίτλων που διασφαλίζουν νομικά τον εφευρέτη είναι ο Οργανισμός Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας. Ο ΟΒΙ λειτουργεί από το 1988 και εποπτεύεται από το Υπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας. Όντας ένας από τους πιο σύγχρονους οργανισμούς της Ελλάδας, παρέχει σημαντικές υπηρεσίες στον χώρο της βιομηχανικής ιδιοκτησίας. Με το Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας κατοχυρώνει τις εφευρέσεις ενώ παρέχει και τεχνολογική πληροφόρηση από Διπλώματα Ευρεσιτεχνίας σε ελληνικό και διεθνές επίπεδο για τεχνικά βιβλιογραφικά και άλλα στοιχεία.
Διαδικασία που Ακολουθείται για την Κατοχύρωση της Ευρεσιτεχνίας
Σύμφωνα με τον νόμο 1733/1987 σχετικά με τις εφευρέσεις και την τεχνολογική καινοτομία «οι ευρεσιτεχνίες αφορούν επινοήματα νέα, που εμπεριέχουν εφευρετική δραστηριότητα και είναι επιδεικτικά βιομηχανικής εφαρμογής. Η ευρεσιτεχνία μπορεί να αναφέρεται σε προϊόν, μέθοδο ή βιομηχανική εφαρμογή».
Με τον όρο νέα κρίνεται κάθε εφεύρεση η οποία δεν είναι γνωστή οπουδήποτε στον κόσμο από γραπτή, προφορική περιγραφή ή με οποιοδήποτε άλλο τρόπο πριν από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης για χορήγηση διπλώματος ευρεσιτεχνίας. Μια εφεύρεση επίσης θεωρείται ότι εμπεριέχει εφευρετική δραστηριότητα, αν δεν προκύπτει με προφανή τρόπο από την υπάρχουσα στάθμη της τεχνικής. Τέλος επιδεκτική βιομηχανικής εφαρμογής νοείται η εφεύρεση το αντικείμενο της οποίας μπορεί να παραχθεί ή να χρησιμοποιηθεί σε οποιοδήποτε τομέα της παραγωγικής δραστηριότητας.
Όσο για το τι ακριβώς θεωρείται ευρεσιτεχνία, στην επίσημη ιστοσελίδα του οργανισμού αποσαφηνίζονται τα είδη που δεν εμπίπτουν στην κατηγορία. Ενδεικτικά, εφευρέσεις δε θεωρούνται οι επιστημονικές θεωρίες, οι μαθηματικοί μέθοδοι, οι αισθητικές δημιουργίες καθώς και τα σχέδια, οι κανόνες και οι μέθοδοι για την άσκηση πνευματικών δραστηριοτήτων. Εύλογα δε χορηγούνται επίσης διπλώματα ευρεσιτεχνίας και για εφευρέσεις των οποίων η εφαρμογή αντίκειται στη δημόσια τάξη ή στα χρηστά ήθη.
Το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας παρέχει στον κάτοχο του το αποκλειστικό δικαίωμα εκμετάλλευσης του επινοήματος του για 20 χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι το επινόημα δεν μπορεί να κατασκευαστεί, χρησιμοποιηθεί, διανεμηθεί ή πουληθεί χωρίς την δική του έγκριση, στη χώρα ή στις χώρες για τις οποίες διαθέτει ένα ισχύον δίπλωμα. Η προστασία δε της πατέντας διέπεται από τους νόμους του κράτους, στο οποίο έχει εκδοθεί τα δίπλωμα.
Ποιος Έχει το Δικαίωμα Απόκτησης Διπλώματος Ευρεσιτεχνίας
Δικαίωμα απόκτησης διπλώματος έχει ο εφευρέτης της ευρεσιτεχνίας. Στην περίπτωση όμως που η εφεύρεση είναι προϊόν συμβατικής σχέσης εργαζόμενου με εργοδότη για την ανάπτυξη εφευρετικής δράσης, τότε ανήκει εξ’ ολοκλήρου στον εργοδότη. Ακόμα και σε αυτήν την περίπτωση βέβαια, εάν η εφεύρεση αποδειχθεί ιδιαιτέρως επικερδής, ο εφευρέτης μπορεί να αιτηθεί πρόσθετη εύλογη αμοιβή. Η τρίτη περίπτωση είναι αυτή της εξαρτημένης εφεύρεσης, αυτής δηλαδή που πραγματοποιείται από εργαζόμενο με χρήση υλικών ή μέσων ή πληροφοριών της επιχείρησης που εργάζεται. Υπό αυτές τις συνθήκες, δικαίωμα κατάθεσης διπλώματος έχουν εφευρέτης και επιχείρηση ταυτόχρονα με ποσοστό όμως 60% για τον πρώτο και 40% για τον δεύτερο.
Έκδοση Διπλώματος Ευρεσιτεχνίας
Με την ολοκλήρωση των ανωτέρω διαδικασιών ο οργανισμός εκδίδει το δίπλωμα σε διάστημα 12 ως 18 μηνών. Το τέλος χορήγησης του διπλώματος ανέρχεται στα 150 ευρώ, ενώ τα δικαιώματα που παρέχονται με το Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας διατηρούνται σε ισχύ με την καταβολή αντίστοιχων τελών στον Οργανισμό ετησίως. Τα δύο πρώτα χρόνια είναι δωρεάν, ενώ από το τρίτο έτος η διατήρησή του κοστίζει 20 ευρώ και αυξάνει καταλήγοντας στα 1.100 ευρώ για το 20 έτος διατήρησής τους. Πρέπει να σημειωθεί εδώ πως τα τέλη πρέπει να προκαταβάλλονται μέχρι και την γενέθλια ημερομηνία της ευρεσιτεχνίας. Σε αντίθετη περίπτωση ο εφευρέτης διατηρεί το δικαίωμα αποπληρωμής των τελών προσαυξημένα κατά 50% για 6 επιπλέον μήνες. Εάν και μέσα στους έξι αυτούς μήνες δεν καταβάλει το ποσό, η ισχύ του διπλώματος παύει και ο ίδιος εκπίπτει των δικαιωμάτων του. Με την χορήγησή του το δίπλωμα καταχωρείται στο Μητρώο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας και περίληψή του δημοσιεύεται στο ειδικό δελτίο Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας. Καθ’ όλη όμως τη διάρκεια του 18μηνου μέχρι και την έκδοση του διπλώματος η αίτηση είναι απόρρητη.
Κατοχύρωση Ευρεσιτεχνίας σε Χώρες του Εξωτερικού
Ο κάθε δημιουργός μπορεί να υποβάλλει αίτηση κατοχύρωσης ευρεσιτεχνίας σε όσες και όποιες χώρες επιθυμεί. Η επιλογή των χωρών ή και των γεωγραφικών περιοχών είναι μια καθαρά επιχειρηματική απόφαση. Για την διαδικασία μεσολαβεί ο ΟΒΙ, ως γραφείο υποδοχής αιτήσεων, εφόσον συνεργάζεται τόσο με τον παγκόσμιο οργανισμό πνευματικής ιδιοκτησίας WIPO όσο και με το ευρωπαϊκό γραφείο διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας EPO. Με αυτό τον τρόπο διευκολύνεται η υποβολή αιτήσεων σε περισσότερες από μια χώρες ταυτόχρονα, μειώνοντας το χρόνο εξέτασης και το κόστος υποβολής πολλαπλών αιτήσεων.
Οφέλη Κατοχύρωσης της Ευρεσιτεχνίας
Από την κατοχύρωση και μετά μπορεί ο εφευρέτης να εκμεταλλευτεί την ευρεσιτεχνία του, είτε παράγοντας ο ίδιος το κατοχυρωμένο προϊόν, είτε μεταβιβάζοντας το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας σε ενδιαφερόμενη επιχείρηση ή παραχωρώντας άδειες εκμετάλλευσης σε τρίτους με το εύλογο σε κάθε περίπτωση τίμημα.
