Ο Αστικός Κώδικας στο άρθρο 57 εδ. α ορίζει ότι όποιος προσβάλλεται παράνομα στην προσωπικότητά του, έχει δικαίωμα να απαιτήσει να αρθεί η προσβολή και να μην επαναληφθεί στο μέλλον.
Από το άρθρο 57 εδ. α, σε συνδυασμό και προς εκείνες των επόμενων άρθρων 58, 59 και 60 Α.Κ., συνάγεται ότι ο νόμος παρέχει προστασία στο πρόσωπο από προσβολές της προσωπικότητάς του, χωρίς όμως να προβαίνει ταυτόχρονα και σε προσδιορισμό του περιεχομένου του δικαιώματος, αλλά αρκείται σε καθορισμό των προϋποθέσεων και των μέσων προστασίας του δικαιώματος αυτού.
Έτσι, το δικαίωμα της προσωπικότητας χαρακτηρίζεται ως «αόριστη έννοια» χρήζουσα εξειδίκευσης για την οριοθέτηση της με την χρήση κατευθυντήριων κριτήριών ή ως «δικαίωμα πλαίσιο» που πρέπει να συγκεκριμενοποιηθεί με βάση τις κατηγορίες στις οποίες διακρίνονται τα επιμέρους έννομα αγαθά της προσωπικότητας.
Η παλαιότερη θεωρία διατύπωσε την άποψη ότι η συγκεκριμενοποίηση του περιεχομένου του δικαιώματος της προσωπικότητας θα έπρεπε να γίνει με γνώμονα την κρατούσα ηθική και τον κρατούντα πνευματικό πολιτισμό.
Η προσωπικότητα συνιστά το πλέγμα των αγαθών που συνθέτουν την υπόσταση ενός προσώπου, με το οποίο αυτά είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένα, τα οποία βεβαίως δεν αποτελούν αυτοτελή δικαιώματα αλλά συνιστούν εκφάνσεις του επί της προσωπικότητας ενιαίου και αυτοτελούς δικαιώματος. Δηλαδή περιλαμβάνεται σε αυτήν κάθε στοιχείο που αποτελεί τη σωματική, ψυχική, πνευματική και κοινωνική ατομικότητα του ανθρώπου. Τέτοια προστατευόμενα αγαθά είναι η ζωή, η υγεία, η ελευθερία, η σωματική ακεραιότητα, όπως και η τιμή κάθε ανθρώπου.
Περαιτέρω, το δικαστήριο έχει εξουσία στα πλαίσια της προσωρινής ρύθμισης της κατάστασης να διατάξει την προσωρινή παράλειψη ή την προσωρινή επιχείρηση πράξεων, προκειμένου να προστατευθεί απόλυτο δικαίωμα, όπως είναι το δικαίωμα προσωπικότητας, χωρίς με αυτό να θίγεται το δικαίωμα της λήψης ασφαλιστικών μέτρων.
Η αξίωση προς παράλειψη μελλοντικών προσβολών του απολύτου δικαιώματος έχει από τη φύση τόση διάρκεια, όση είναι η διάρκεια της ισχύος του δικαιώματος από το οποίο απορρέει. Συνεπώς, η αξίωση αυτή είναι μία διαρκής έννομη σχέση, η οποία -όταν υπάρχει ανάγκη- μπορεί να τεθεί προσωρινά σε λειτουργία, χωρίς με αυτό να κινδυνεύει να ματαιωθεί ο σκοπός της κύριας δίκης (να ικανοποιείται οριστικά και αμετάκλητα το ασφαλιστέο δικαίωμα), μιας και η παροχή του «οφειλέτη» δηλαδή η υποχρέωση του να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τα απόλυτα δικαιώματα τρίτων, δεν εκπληρώνεται εφάπαξ, αλλά ισχύει στο διηνεκές.
Η σημασία του απαραβίαστου πυρήνα της ανθρώπινης αξίας διαφαίνεται στο πεδίο της στάθμισης κατά τη σύγκρουση των δικαιωμάτων της προσωπικότητας δύο προσώπων, ώστε να κριθεί ποιο θα είναι το υπερέχον στη συγκεκριμένη περίπτωση.
Πρέπει να παρατηρηθεί ότι τα επιμέρους αυτά αγαθά σε πολύ μεγάλο βαθμό αποτελούν αντικείμενο προστασίας από διατάξεις όχι μόνο του Αστικού Δικαίου, αλλά και του Ποινικού Δικαίου, όπως είναι εκείνες για την προστασία της ζωής, της σωματικής ακεραιότητας, της τιμής κλπ. Τα αγαθά αυτά είναι κοινά για όλους τους ανθρώπους, αξία όμως του ανθρώπου συνεπάγεται τον αυτοπροσδιορισμό του και συνακόλουθα το δικαίωμα αυτοδιάθεσης και ανάπτυξής του. Η προσβολή και ενός μόνο αγαθού που αποτελεί επιμέρους έκφανση της προσωπικότητας που προστατεύεται από τις διατάξεις των άρθρων 57 επ. ΑΚ, στην πραγματικότητα συνιστά προσβολή της ατομικότητας του συγκεκριμένου προσώπου.
Γι’ αυτό το δικαίωμα της προσωπικότητας χαρακτηρίζεται ως ενιαίο ή καθολικό δικαίωμα, που έχει απόλυτο χαρακτήρα και είναι προσωπικό και ανεξάρτητο από το αντίστοιχο δικαίωμα κάθε άλλου προσώπου, ώστε να μη μπορεί να ανήκει σε περισσότερα πρόσωπα.
Μεταξύ των επιμέρους εκδηλώσεων του δικαιώματος στην προσωπικότητα κατατάσσονται αφενός η ηθική του υπόσταση και αφετέρου η ιδιωτική ζωή και η σφαίρα του απορρήτου. Στην ηθική υπόσταση του ανθρώπου, ως έκφανση της προσωπικότητάς του περιλαμβάνονται η τιμή, η υπόληψη και η αξιοπρέπειά του.
Γίνεται δεκτό ότι η τιμή και η υπόληψη δεν κρίνονται με βάση τις υποκειμενικές αντιλήψεις του ίδιου του προσώπου αλλά με κριτήρια αντικειμενικά δηλαδή με βάση την εκτίμηση και την αντίληψη που έχουν οι άλλοι για το πρόσωπο αυτό.
Με την άνω περιγραφόμενη συμπεριφορά του αυτή, ο καθ’ ου η αίτηση προσβάλλει παρανόμως και υπαιτίως την προσωπικότητα του αιτούντος, στις ειδικότερες εκφάνσεις της ψυχικής υγείας, της τιμής και της προσωπικής ελευθερίας, καθώς και της βλάβης της σωματικής του ακεραιότητας, πιθανολογείται δε ότι υπάρχει άμεσος κίνδυνος να επαναληφθεί η παράνομη προσβολή της προσωπικότητας του τελευταίου και στο εγγύς μέλλον.
Δημιουργός φωτογραφίας άρθρου.
